Sistosel
Sistosel Nedir?
Sistosel, mesanenin vajinaya doğru sarkması veya düşmesidir ve genellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması nedeniyle oluşur. Bu durum, kadınların pelvik organlarını yerinde tutan kasların yeterince güçlü olmaması sonucu meydana gelir. Sıklıkla doğum sonrası, yaşlanma, aşırı kilolu olma veya kronik kabızlık gibi durumlar nedeniyle gelişebilir. Sıklıkla idrar kaçırma, vajinal basınç hissi, idrar yapmada zorluklar gibi belirtilerle kendini gösterir.
Sistosel, genellikle ilerleyici bir durumdur ve tedavi edilmezse semptomlar kötüleşebilir. Tedavi seçenekleri, yaşam tarzı değişiklikleri, pelvik taban egzersizleri ve cerrahi müdahaleleri içerebilir. Ameliyat, şiddetli vakalarda mesane ve vajina arasındaki yapısal sorunları düzeltmek için gerekebilir.
Sistosel Belirtileri
Sistosel, mesanenin vajinaya doğru sarkması sonucu ortaya çıkan bir durumdur ve bu hastalık genellikle belirgin semptomlarla kendini gösterir. Sık görülen belirtileri şunlardır:
- Vajinal Basınç Hissi: Mesanenin vajinaya doğru sarkması, hastaların vajinal bölgede yoğun bir baskı veya doluluk hissi yaşamasına yol açabilir.
- İdrar Kaçırma: Sistosel, mesanenin düzgün bir şekilde çalışmasını engellediği için idrar kaçırma sorunlarına yol açabilir. Özellikle öksürme, hapşırma ya da ağır kaldırma sırasında idrar kaçırma olabilir.
- İdrar Yaparken Zorluk: Mesane sarkması, idrarın tam boşaltılamaması ve idrar yaparken güçlük çekilmesine neden olabilir.
- Sürekli İdrar Yapma İhtiyacı: Sistosel hastalarında, idrara çıkma isteği sıklaşabilir ve mesanenin tam olarak boşalmadığı hissi yaşanabilir.
- Cinsel İlişki Sırasında Ağrı: Vajina duvarlarının sarkması, cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık hissine neden olabilir.
- Vajinal Şişlik: Sistosel ilerlediğinde, vajinada şişlik veya bir tümör gibi bir kitle hissedilebilir. Bu, mesanenin vajinaya doğru sarkmasından kaynaklanır.
- Ağrı veya Gerginlik Hissi: Pelvik bölgede, özellikle mesane etrafında ağrı ve gerginlik hissi olabilir.
Bu belirtiler, sistosel tedavi edilmezse zamanla şiddetlenebilir. Herhangi bir belirti fark edildiğinde bir uzmana başvurulması önerilir. Tedavi genellikle semptomların şiddetine göre değişir ve egzersizler, yaşam tarzı değişiklikleri ya da cerrahi müdahaleler içerebilir.
Sistosel Nedenleri
Sistosel, mesanenin vajinaya doğru sarkmasıdır ve genellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması veya hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. İşte sistoselin başlıca nedenleri:
- Doğum: Özellikle vajinal doğumlar, pelvik tabandaki kasların zayıflamasına neden olabilir. Aynı zamanda doğum sırasında zorlanma, uzun süreli ıkınma ve doğumda kullanılan müdahaleler (forceps veya vakum) sistosel riskini artırabilir.
- Yaşlanma: Yaşla birlikte, vücutta yer çekimi etkisi artar ve pelvik taban kaslarının zayıflaması ve elastikiyet kaybı görülür. Bu da sistosel gelişme olasılığını artırır.
- Obezite: Aşırı kilo, pelvik tabana ekstra baskı yaparak kasların zayıflamasına yol açabilir ve sistosel riskini artırabilir.
- Kronik Kabızlık: Sürekli ve zorlayıcı şekilde kabızlık, pelvik taban kaslarına baskı yapar ve zamanla bu kaslar zayıflar, bu da sistosel gelişmesine neden olabilir.
- Pelvik Tabanda Zayıflık veya Hasar: Pelvik tabanda var olan yapısal zayıflıklar, kaslarda veya bağ dokusunda hasar, pelvik tabanın düzgün çalışmamasına yol açabilir. Bu, mesanenin vajinaya doğru sarkmasına neden olabilir.
- Hormon Değişiklikleri: Menopoz dönemi, kadınlarda östrojen seviyelerinin düşmesine neden olarak pelvik tabandaki bağ dokusunun zayıflamasına yol açabilir.
- Fazla Fiziksel Aktivite veya Ağırlık Kaldırma: Ağırlık kaldırma veya ağır fiziksel işler, pelvik tabana fazla baskı yaparak kasların zayıflamasına yol açabilir.
- Genetik Faktörler: Bazı kadınlar, doğuştan gelen daha zayıf pelvik taban kaslarına sahip olabilir, bu da sistosel gelişimini artırabilir.
Sistosel gelişimini engellemek için pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler (Kegel egzersizleri gibi) ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, özellikle doğum sonrası dönemde faydalı olabilir.
Sistosel Risk Faktörleri
Sistosel, mesanenin vajinaya doğru sarkmasıdır ve genellikle pelvik tabandaki kasların zayıflaması sonucu meydana gelir. Sistosel riskini artıran bazı faktörler şunlardır:
- Vajinal Doğumlar: Özellikle çok sayıda vajinal doğum yapmış kadınlarda pelvik taban kaslarının zayıflaması riski yüksektir. Uzun süreli doğumlar, zorlayıcı doğumlar veya doğumda kullanılan aletler (forceps veya vakum) bu riski artırabilir.
- Yaşlanma: Yaşlandıkça vücutta doğal olarak elastikiyet kaybı yaşanır. Menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesi, pelvik tabandaki bağ dokusunun zayıflamasına neden olabilir.
- Obezite: Fazla kilo, pelvik tabana ekstra baskı yapar ve kasların zayıflamasına yol açar. Obezite, sistosel riskini belirgin şekilde artırabilir.
- Kronik Kabızlık: Sürekli zorlanarak yapılan dışkılama, pelvik tabandaki kaslar üzerinde baskı oluşturur ve bu kaslar zamanla zayıflar. Kabızlık, sistosel gelişimini tetikleyebilir.
- Ağır Fiziksel Aktivite veya Ağırlık Kaldırma: Düzenli olarak ağır kaldırma veya yoğun fiziksel aktiviteler, pelvik tabana sürekli baskı yaparak kasların zayıflamasına neden olabilir.
- Genetik Yatkınlık: Bazı kadınlar, doğuştan gelen daha zayıf pelvik taban kaslarına sahip olabilir. Genetik faktörler, sistosel gelişimini artıran bir rol oynayabilir.
- Pelvik Tabanda Zayıflık veya Hasar: Pelvik tabanın yapısal olarak zayıf olması veya daha önce geçirdiği bir cerrahi müdahale sonucu hasar görmesi, sistosel için risk faktörüdür.
- Hormon Değişiklikleri: Menopoz, östrojen hormonunun seviyesini düşürerek bağ dokusunun zayıflamasına yol açar. Bu da sistosel gelişme riskini artırır.
Bu faktörler bir araya geldiğinde sistosel gelişimi riski artar. Ancak, pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları bu riski azaltabilir.
Sistosel Tanı Yöntemleri
Sistosel tanısı, genellikle bir pelvik muayene ve ek bazı testlerle konur. Tanı sürecinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
- Pelvik Muayene: Sistosel tanısının ilk adımı, doktor tarafından yapılan pelvik muayenedir. Bu muayenede, vajina duvarının sarkması ve mesanenin vajina içinde olup olmadığı gözlemlenir. Hasta genellikle öksürürken veya ıkınırken test edilir.
- Vajinada Basınç Testi: Doktor, vajina duvarına baskı yaparak mesanenin ne kadar sarktığını belirlemeye çalışır. Bu test, sistoselin şiddetini değerlendirmeye yardımcı olabilir.
- İdrar Testleri: İdrar kaçırma gibi semptomlar olduğunda, idrarın incelenmesi ve idrar yolları enfeksiyonları gibi başka sorunlar da kontrol edilir.
- Ultrasonografi: Pelvik bölgenin ultrason ile görüntülenmesi, mesanenin sarkmasının derecesini daha ayrıntılı bir şekilde gösterebilir. Ayrıca, mesanede başka bir sorun olup olmadığını da değerlendirmeye yardımcı olur.
- Sistoskopi: Sistoskopi, mesanenin iç yapısının doğrudan gözlemlenmesini sağlar. Bu yöntem, mesane sağlığını değerlendirmede ve olası diğer hastalıkları ayırt etmede kullanılır.
- Miktsiyon Sistomografi: İdrar yapma sırasında mesane ve idrar yollarının nasıl çalıştığını görmek için yapılan bir testtir. Sistosel tanısı için ek bilgi sağlayabilir.
Bu tanı yöntemleri, doktorların mesane sarkmasının derecesini ve diğer pelvik organlarla ilişkisini doğru bir şekilde belirlemelerine yardımcı olur. Erken tanı, etkili tedavi seçeneklerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
Sistosel Tedavi Yöntemleri
Sistosel tedavisi, hastanın semptomlarının şiddetine, sistoselin derecesine ve genel sağlık durumuna göre değişir. Tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:
- Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler, hafif ve orta derecedeki sistosel vakalarında etkili olabilir. Bu egzersizler, vajina duvarını destekleyen kasları güçlendirir ve mesanenin vajinaya doğru sarkmasını engelleyebilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Ağırlık kaldırmaktan, uzun süre ayakta durmaktan ve kabızlığa neden olabilecek yiyeceklerden kaçınmak pelvik taban üzerindeki baskıyı azaltabilir. Ayrıca sağlıklı bir kiloyu korumak ve düzenli egzersiz yapmak, sistoselin ilerlemesini engelleyebilir.
- Pessar Kullanımı: Pessar, vajinaya yerleştirilen ve mesanenin doğru pozisyonda kalmasını sağlayan bir cihazdır. Genellikle cerrahi müdahale öncesinde, ya da ameliyat yapılamayacak hastalarda geçici çözüm olarak kullanılır.
- Hormon Tedavisi: Menopoz sonrası pelvik taban zayıflaması nedeniyle sistosel gelişen kadınlarda, östrojen tedavisi bağ dokusunun güçlenmesine yardımcı olabilir. Ancak bu tedavi, her hasta için uygun olmayabilir.
- Cerrahi Müdahale: Şiddetli vakalarda, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi yöntemler arasında şunlar bulunur:
- Mesane ve Vajina Onarımı: Mesane sarkmasının düzeltildiği ve pelvik tabanın yeniden yapılandırıldığı ameliyatlardır.
- Kolposuspansiyon: Vajina duvarına yapılan bir müdahale ile mesane yeniden yerleştirilir.
- Pelvik Tabanda Bağlantı Onarımları: Pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi ve sarkmanın engellenmesi amacıyla yapılan onarımlar.
Sistosel tedavisinde, her hastanın ihtiyaçları farklı olduğundan, doktorla yapılan detaylı değerlendirme sonucunda en uygun tedavi seçeneği belirlenir.
RANDEVU ALIN
“Sağlığınızı önemsiyoruz; sağlıklı ve mutlu bir yaşam için yanınızdayız.”