Çocuklarda İşeme Bozuklukları
İşeme bozuklukları nedir ve belirtileri nelerdir?
İşeme bozuklukları, alt üriner sistemin (mesane, üretra ve çevresindeki kaslar) normal işlevlerini yerine getirememesi sonucu ortaya çıkan durumları ifade eder. Bu bozukluklar, idrarın depolanması, işeme sırasında boşaltılması veya işeme sonrası sorunlarla ilgili olabilir.
Belirtileri Nelerdir?
İşeme bozukluklarının belirtileri, altta yatan soruna bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve üç ana kategoriye ayrılabilir:
- Depolama Semptomları
- Sık idrara çıkma (pollaküri)
- Gece idrara çıkma (noktüri)
- Ani idrar yapma ihtiyacı (urgency)
- İdrar kaçırma (inkontinans)
- İşeme Semptomları
- Zorlanarak idrar yapma
- İdrar akışında zayıflık
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Kesik kesik idrar yapma
- Postmiksiyon Semptomları
- Mesanenin tam boşalmadığı hissi
- İşeme sonrası damlama
İşeme bozuklukları hangi yaş gruplarında daha sık görülür?
İşeme bozuklukları, her yaş grubunda ortaya çıkabilmekle birlikte, bazı yaş gruplarında daha sık görülür. Yaşla ilişkili işeme bozukluklarının dağılımı genellikle şu şekilde özetlenebilir:
Çocuklar
- Enürezis (alt ıslatma): Özellikle 5 yaş altındaki çocuklarda yaygındır. Gece altını ıslatma en sık görülen işeme bozukluğudur.
- Disfonksiyonel işeme: Mesane ve üretra arasındaki koordinasyon problemleri çocuklukta ortaya çıkabilir.
- Doğumsal anomaliler: Örneğin, posterior üretral valv gibi anatomik nedenler çocuklarda işeme bozukluklarına yol açabilir.
İşeme bozuklukları tanısı nasıl konulur?
İşeme bozukluklarının tanısı, hastanın şikayetlerinin detaylı bir şekilde değerlendirilmesi ve uygun tanı yöntemlerinin kullanılmasıyla konur. Tanı süreci şu şekilde ilerler:
- Hastanın Öyküsü ve Şikayetlerin Değerlendirilmesi
- Semptomların türü ve süresi: İşeme sıklığı, gece idrara kalkma, idrar kaçırma, ağrılı işeme gibi belirtiler detaylı olarak sorgulanır.
- Tetikleyici faktörler: Enfeksiyon, stres, kullanılan ilaçlar veya cerrahi geçmiş gibi etkenler araştırılır.
- Yaşam tarzı: Sıvı alımı, diyet alışkanlıkları, kafein ve alkol tüketimi gibi bilgiler alınır.
- Fizik Muayene
- Abdominal muayene: Mesanenin doluluk durumu değerlendirilir.
- Nörolojik muayene: Refleksler ve sinir fonksiyonları incelenir.
- Laboratuvar Testleri
- İdrar tahlili: Enfeksiyon, kanama veya diğer anormallikleri tespit etmek için kullanılır.
- İdrar kültürü: İdrar yolu enfeksiyonu şüphesinde yapılır.
- Kan testleri: Diyabet, böbrek fonksiyonları durum değerlendirilir.
- Görüntüleme Yöntemleri
- Ultrason: Mesane doluluğu, taşlar veya tümörler gibi anatomik sorunları tespit etmek için kullanılır.
- CT veya MRI: Daha ayrıntılı anatomik değerlendirme için gerekebilir.
- Üretrografi: Üretra darlıkları veya tıkanıklıkların değerlendirilmesinde kullanılır.
- Ürodinamik Testler
- Mesane dolum ve boşaltım fonksiyonlarının ölçümü: Mesanenin depolama ve boşaltma kapasitesi değerlendirilir.
- Üroflometri: İdrar akış hızını ölçer.
- Post-void rezidü (PVR): İşeme sonrası mesanede kalan idrar miktarı ölçülür.
- Sistoskopi
- Üretra ve mesanenin doğrudan incelenmesi: Anatomik anormallikleri, taşları veya tümörleri tespit etmek için kullanılır.
- Spesifik Ölçekler ve Günlükler
- İşeme günlükleri: Hasta, işeme sıklığını, idrar miktarını ve kaçırma epizodlarını kaydeder.
- Semptom değerlendirme ölçekleri:
İşeme bozukluklarında kullanılan tanı testleri nelerdir?
İşeme bozukluklarında kullanılan tanı testleri, semptomların nedenini belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak için yapılır. Aşağıda, işeme bozukluklarında sıkça kullanılan tanı testleri yer almaktadır:
- Laboratuvar Testleri
- İdrar Tahlili: Enfeksiyon, hematüri (kan varlığı) veya proteinüri gibi anormallikleri tespit eder.
- İdrar Kültürü: İdrar yolu enfeksiyonlarını tanımlamak için kullanılır.
- Kan Testleri:
- Böbrek fonksiyon testleri (üre, kreatinin).
- Diyabet şüphesinde glukoz ölçümü.
- Elektrolit ve hormonal analizler.
- Görüntüleme Yöntemleri
- Ultrasonografi (USG):
- Mesane doluluk ve boşalma fonksiyonlarını değerlendirir.
- Böbreklerde veya üriner sistemde taş ya da tıkanıklık olup olmadığını gösterir.
- CT (Bilgisayarlı Tomografi) veya MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme):
- Daha ayrıntılı anatomik değerlendirme gerektiren durumlarda kullanılır.
- Üretrografi: Üretra darlıkları veya tıkanıklıklar için kullanılır.
- Ürodinamik Testler
- Üroflometri: İdrar akış hızını ölçer, mesane çıkışı tıkanıklığı olup olmadığını değerlendirir.
- Mesane Basınç Ölçümü (Kistometri): Mesanenin dolum kapasitesini, basıncını ve duyarlılığını ölçer.
- Post-void Rezidü (PVR): İşeme sonrası mesanede kalan idrar miktarını ölçer.
- Basınç-akış Çalışması: Mesane kaslarının ve üretranın koordinasyonunu değerlendirir.
- Endoskopik İncelemeler
- Sistoskopi:
- Mesane ve üretranın doğrudan görüntülenmesini sağlar.
- Tümörler, taşlar veya darlıkların tanısında kullanılır.
- Fonksiyonel Testler
- Elektromiyografi (EMG): Mesane ve pelvik taban kaslarının elektriksel aktivitelerini ölçer.
- Semptom Değerlendirme Ölçekleri ve Günlükler
- İşeme Günlükleri: İşeme sıklığı, idrar miktarı ve kaçırma olaylarını kaydetmek için
- Flow Cytometry (Akış Sitometri)
RANDEVU ALIN
“Sağlığınızı önemsiyoruz; sağlıklı ve mutlu bir yaşam için yanınızdayız.”